Thế giới hiện đại của thế kỷ XXI với sự tiến bộ của công nghệ và sự lên ngôi của chủ nghĩa tiêu dùng và vật chất (consumerism & materialism) dần khiến chúng ta trở nên quá tải. Chúng cũng thay đổi thế giới quan của chúng ta không ít, từ cách chúng ta ăn mặc, suy nghĩ, quan trọng hơn hết là CÁCH SỐNG. Chúng ta so sánh cuộc sống của mình với cuộc sống của người khác, chúng ta cố gắng sống thành phiên bản hoàn hảo mà chúng ta tự tạo dựng. Hơn bao giờ hết, chúng ta không ngừng “quất roi lên mình” khi bản thân phạm phải một sai lầm không đáng có, đồng thời nhận định rằng cuộc sống này không bao giờ là đủ. Cứ thế, một vòng tròn luẩn quẩn không hồi kết không ngừng tiếp diễn.
Đã đến lúc bạn nên “tháo chiếc mặt nạ” bạn đang đeo và hãy thành thật với chính mình về những gì đã qua. Cuộc sống trôi qua quá nhanh hay quá chậm tất cả phụ thuộc vào cách bạn cảm nhận thời gian. Trong thế giới ngày nay, chúng ta luôn tự ép bản thân phải trở nên hoàn hảo, phải vượt lên trên những kỳ vọng mà xã hội đang mong đợi, phải nghiêm khắc với bản thân mỗi ngày và đặc biệt hơn nữa là đừng bao giờ hài lòng với những gì mình đang có. Liệu đây có phải là cuộc sống mà bạn mong muốn không?
Chính vì điều này khiến bản thân mình nhớ đến một triết lý sống của văn hóa Nhật Bản: wabi-sabi. Wabi gợi nhắc đến sự cô đơn, ưu tư, hoài niệm, sự giản đơn và tính không đối xứng. Sabi nói về tính chuyển hóa của thời gian, tính vô thường của vạn vật. Đó là lý tưởng của mỹ học Nhật Bản cho phép ta thưởng thức vẻ đẹp dung dị của mọi vật, vẻ đẹp mà theo tự nhiên, nó không hoàn hảo và trọn vẹn. Một bức tường được xây dựng bằng những viên đá thô, theo thời gian chúng bị bào mòn, không sơn sửa, không trùng tu, chỉ tự nhiên vậy thôi.
Mình nhận ra một vài điều khi nói đến wabi-sabi:
1/ Thứ nhất, bạn không phải là trung tâm của vũ trụ.
Không ai có nghĩa vụ làm theo tất cả những yêu cầu và nguyện vọng của bạn, trừ khi người đó rất yêu quý bạn. Họ sẽ làm những gì bạn muốn một cách tự nguyện, nhưng nếu đó đã là miễn cưỡng thì bạn đã thua cuộc trong chính cuộc chơi của mình mất rồi. Khi bạn mong muốn thay đổi thế giới theo những kỳ vọng của mình thì bạn đang đi ngược lại với quy luật tự nhiên và vũ trụ.
Luôn luôn tồn tại một quy luật vũ trụ mà chúng ta phải tuân theo, chúng ta không thể nào làm theo những gì chúng ta muốn. Nếu con người đi trái với quy luật của tự nhiên, thì hậu quả sẽ rất khôn lường. Khi sống với quy luật của tự nhiên, chúng ta sẽ sống đúng mực, không làm những việc trái đạo lý và sống một đời thanh thản hơn. Cũng giống như trong âm nhạc, nếu không tuân theo quy luật của âm nhạc thì chúng ta sẽ cũng chỉ sáng tác ra những bài hát vô hồn và rời rạc.
Mình đã làm gì để sống wabi-sabi hơn?
1/ Để mọi thứ diễn ra tự nhiên hơn. Mọi thứ diễn ra đều dạy cho bạn một bài học và một giá trị mà bạn cần phải học.
2/ Bớt kỳ vọng phi thực tế, thay vào đó tập trung vào khả năng và năng lực của mình.
2/ Thứ hai, bạn đã có tất cả mọi thứ trên thế gian này rồi.
Thật bất hạnh khi cứ liên tục khao khát những thứ nằm ngoài tầm kiểm soát của chính mình. Trong tâm lý học, có một khái niệm gọi là “Hedonic Treadmill” hay còn gọi là “Hội chứng khoái lạc”, nghĩa là bạn càng có nhiều, bạn sẽ càng kỳ vọng có nhiều hơn.
Ví dụ:
Khi sắm cho mình một “chiếc dế yêu” xinh đẹp, cảm giác khao khát chiếc điện thoại ấy sẽ không dừng lại sau khi bạn có trong tay nó, chúng sẽ tiếp tục tạo cho bạn cảm giác kích thích và phấn chấn muốn sở hữu nhiều hơn nữa. Như chúng ta đã biết, lòng tham là vô đáy, đừng nói rằng: “Khi tôi sở hữu một ngôi nhà siêu to, tôi sẽ hạnh phúc”, đó chỉ là một ảo tưởng mà bạn tự tạo ra mà thôi. Bạn sẽ không bao giờ hài lòng với cuộc sống của mình nếu trong lòng bạn vẫn còn ham muốn sở hữu mọi thứ.
Thế giới này quá thừa thãi mọi thứ, và dĩ nhiên bạn không thể làm tất cả mọi thứ trên đời. Vậy sao, bạn không hài lòng với những gì bạn đang có? Một ngôi nhà ấm áp, một sức khỏe tốt, một điều kiện tài chính tốt, đặc biệt luôn có những người yêu thương bạn hết mực. Bạn có nhiều thứ hơn bạn tưởng tượng đấy, chỉ là bạn chưa đủ tinh tế để nhận ra chúng. Một cuộc sống hạnh phúc hay không chỉ khác nhau ở lòng biết ơn của bạn có đủ lớn hay không mà thôi. Chỉ khi bạn biết đủ thì bạn đã có cả thế giới này rồi.
Mình làm gì để sống wabi-sabi hơn?
Mình tạo cho bản thân một thói quen viết nhật ký về những gì mình biết ơn trong ngày. Trân trọng từng khoảnh khắc khi có thể và sống hết mình vì nó. Bạn không cần tìm bất cứ điều gì bên ngoài để cảm thấy bình yên bên trong nữa, hãy trân trọng những gì mình đang có và biết hài lòng với những gì mà tạo hóa ban tặng cho bạn.
3/ Thứ ba, hãy yêu thương bản thân và người khác một cách chân thành nhất.
Wabi-sabi hướng bạn đến chấp nhận những khuyết điểm nơi bản thân và người khác. Ai cũng có sai lầm và chúng ta không nên quá chú trọng vào những “mặt xấu” của người khác để chỉ trích và đè bẹp họ. Chính những điểm xuyết ấy mới khiến bạn và người khác trở thành độc nhất, cũng không thể bị thay thế.
Theo kinh nghiệm của mình, việc đánh giá bản thân và người khác dựa trên những điểm bất hảo, những thất bại hay sai lầm của họ là một hành động quá thiển cận. Một sai lầm hay một lần vấp ngã trong cuộc sống không nói lên con người bạn như thế nào. Đừng vì một sai lầm nhỏ của người khác mà đánh giá cả con người của họ là không cẩn thận. Đừng vì một lần họ nổi nóng với bạn thì lại suy nghĩ “con người này nóng tính và khó gần quá”.
Mỗi người đều có những câu chuyện, mà câu chuyện được tạo ra từ đâu? Chúng được tạo ra từ những lần sa ngã, những hối tiếc, những thất bại, những chông chênh trong quá trình trưởng thành, cùng với những điều không hoàn hảo nơi bạn. Tất cả tạo nên câu chuyện mang chất riêng của bạn. Để hiểu một câu chuyện, bạn cần đọc đi đọc lại, suy tư và nghiền ngẫm. Bạn không thể phán xét chúng hay hay dở chỉ qua vài lần lướt từ trang này sang trang khác.
Tương tự, khi suy nghĩ muốn phán xét ai đó, hãy suy nghĩ cho kỹ bạn chưa chắc hiểu hết những gì họ đã và đang trải qua. Hơn nữa, khi đánh giá quá chủ quan, bạn sẽ mất đi rất nhiều cơ hội trong việc xây dựng các mối quan hệ.
Lời kết
Một điều quan trọng mà mình muốn nhắc đến là wabi-sabi nhấn mạnh sự vô thường của vạn vật. Không có gì tồn tại mãi mãi, ngày hôm nay là trời xanh mây trắng nhưng liệu ngày mai có còn như thế nữa không? Mỗi khoảnh khắc trôi qua đều sẽ biến mất mãi mãi. Kể cả những phiền muộn, thất vọng, sự giận dữ của bạn rồi sẽ cũng trôi qua, vậy thì sao chúng ta không sống một cách trọn vẹn nhất có thể trong từng khoảnh khắc để tận hưởng những gì tốt đẹp nhất trong cuộc sống này? Vì vậy, hãy trân trọng những gì mình đang có và sống hết mình nhé.
Written by Tuyet Son
